De wolf is een veelbesproken onderwerp in Nederland en Europa. Naast de bewondering voor hun terugkeer naar onze natuur, is er ook veel aandacht voor de schade die wolven aanrichten, zoals het doden van vee. Maar hoe groot zijn deze kosten eigenlijk als we ze vergelijken met andere dieren? En wat is de impact van invasieve soorten, die vaak een stuk schadelijker zijn dan veel mensen beseffen? In dit artikel zetten we de cijfers en feiten op een rij.
Schadekosten door wolven
Wolven veroorzaken vooral schade door aanvallen op vee, waaronder schapen en soms runderen. In 2023 werd de schade door wolven in Nederland geschat op €354.000, al zijn de gegevens voor 2024 nog niet beschikbaar. Deze schade wordt vaak gecompenseerd door de provincies, op voorwaarde dat veehouders preventieve maatregelen hebben genomen, zoals het plaatsen van hekken of het inzetten van waakhonden. De kosten voor deze preventieve maatregelen zijn echter ook aanzienlijk en worden niet altijd volledig in de discussie betrokken.
Hoewel €354.000 veel lijkt, blijft dit relatief beperkt wanneer het wordt vergeleken met de schade die door andere dieren en invasieve soorten wordt veroorzaakt.
Schadekosten door andere dieren
Er zijn tal van andere dieren die regelmatig schade veroorzaken aan landbouw, natuur en infrastructuur. Enkele voorbeelden:
- Wilde zwijnen: Wilde zwijnen richten schade aan door akkers om te woelen en jonge gewassen te vernietigen. In Nederland bedragen de jaarlijkse schadekosten door wilde zwijnen ongeveer €2 tot €3 miljoen.
- Ganzen: Ganzen veroorzaken veel schade aan graslanden en landbouwgewassen. Jaarlijks lopen de kosten in Nederland op tot €20 miljoen, inclusief schadevergoeding aan boeren en kosten voor populatiebeheer.
- Muskusratten: Deze dieren graven gangen in dijken en oevers, wat risico’s oplevert voor waterveiligheid. De bestrijding van muskusratten kost Nederland jaarlijks ongeveer €35 miljoen.
De impact van invasieve soorten
Invasieve soorten zijn dieren of planten die van nature niet in een gebied voorkomen en daar grote schade aanrichten. Ze vormen een van de grootste bedreigingen voor biodiversiteit en veroorzaken ook economische schade. Enkele voorbeelden:
- Japanse Duizendknoop: Deze snelgroeiende plant veroorzaakt structurele schade aan gebouwen, wegen en dijken. De jaarlijkse kosten voor bestrijding en herstel in Nederland worden geschat op €25 tot €30 miljoen.
- Amerikaanse rivierkreeft: Deze kreeften graven in oevers en eten planten die belangrijk zijn voor waterkwaliteit. Hun aanwezigheid leidt tot kosten van €6 miljoen per jaar, voornamelijk voor schadeherstel en beheer.
- Reuzenberenklauw: De plant verdringt inheemse flora en veroorzaakt huidproblemen bij mensen. De bestrijdingskosten bedragen jaarlijks enkele miljoenen euro’s.
Vergelijking: wolven versus andere soorten
Wanneer we de schadekosten van wolven vergelijken met die van andere dieren en invasieve soorten, wordt duidelijk dat wolven slechts een klein deel van de totale kosten voor hun rekening nemen. Wilde zwijnen en ganzen veroorzaken aanzienlijk meer schade, terwijl invasieve soorten zoals de muskusrat en Japanse duizendknoop een veel grotere economische en ecologische impact hebben.
Wat kunnen we leren?
De focus op de schade door wolven lijkt vaak buiten proportie in vergelijking met de veel grotere schade die door andere dieren en invasieve soorten wordt veroorzaakt. Het is belangrijk om het debat in perspectief te plaatsen en niet alleen te kijken naar de directe kosten, maar ook naar de rol die een dier speelt in het ecosysteem. Wolven helpen bijvoorbeeld om populaties van wilde zwijnen en herten te reguleren, wat indirect schade kan verminderen.
Invasieve soorten blijven echter een grote uitdaging. De kosten voor het beheer en de bestrijding van deze soorten zijn vaak structureel en stijgen jaar na jaar. Hier ligt een belangrijke taak voor beleidsmakers en natuurorganisaties om te voorkomen dat nieuwe soorten zich vestigen en bestaande problemen te beheersen.